III. Problemy związane z rozpoznaniem walorów przyrodniczych i planowaniem ochrony

  • Brak planów ochrony lub ich nieprzestrzeganie. Zasady sporządzania planów ochrony są zmieniane co kilka lat, nie zapewniając stabilności procesów planowania ochrony. Wiele planów ochrony rezerwatów, parków narodowych i krajobrazowych utraciło ważność po wprowadzeniu obecnej ustawy o ochronie przyrody, a nowych nie sporządzono.
  • Niski poziom zlecanych opracowań przyrodniczych. Zgodnie z polskim prawem, raporty oddziaływania inwestycji na środowisko, plany ochrony, a także inne opracowania fizjograficzne, może przygotowywać każdy. Brakuje systemu sprawdzania kwalifikacji czy licencjonowania osób i firm przygotowujących takie dokumenty. Ekspertyzy te miewają zastraszająco niski poziom, a często są oparte o nieaktualne dane lub są zupełnie sprzeczne ze stanem rzeczywistym.
  • Słabe postępy w inwentaryzacji krajowych zasobów siedlisk przyrodniczych i gatunków. Wciąż mamy duże luki wiedzy o rozmieszczeniu i zasobach gatunków i siedlisk przyrodniczych. Spowodowane jest to brakiem wsparcia badań faunistycznych i florystycznych, dostarczających podstawowych informacji o występowaniu gatunków i wielkości ich populacji. Nadal nie podjęto zadania skartowania siedlisk przyrodniczych w skali kraju.
  • Niedostateczny monitoring przyrodniczy. Monitoring krajowych zasobów przyrody jest niewystarczający. Jedyne systematycznie i od wielu lat zbierane dane dotyczą drzewostanów leśnych. Państwowy monitoring innych elementów przyrody w skali kraju jest chaotyczny i nie udaje się utrzymywać jego ciągłości.
  • Brak systemu informacji o działaniach ochronnych i ich efektach. Brak skutecznego systemu informacji o realizowanych w Polsce projektach z zakresu ochrony różnorodności biologicznej, szczątkowa ewaluacja ich realnie osiąganych efektów, słaba dyskusja naukowa o wynikach działań – wszystko to przyczynia się to do braku informacyjnego sprzężenia zwrotnego, służącego unikaniu dublowania wysiłków oraz ulepszaniu metod ochrony.
  • Kompensacja przyrodnicza niewłaściwie planowana i realizowana. Brakuje właściwej wiedzy, czym jest kompensacja przyrodnicza w rozumieniu Dyrektywy Siedliskowej. Często jako działania kompensacyjne zatwierdzane są prace nie mające nic wspólnego rekompensowaniem strat powodowanych przez inwestycję konkretnym gatunkom lub siedliskom. Bywa też, że działania te stanowią zagrożenie dla innych cennych siedlisk.